محتویات مقاله
کلید حرارتی چیست؟
کلید حرارتی که با عنوان کلید محافظ موتوری (MPCB) نیز شناخته می‌شود یک بریکر الکترومکانیکی است که چندین عملکرد مهم را در بالادست موتور الکتریکی انجام می‌دهد که به آن اجازه می‌دهد تأمین برق ایمن را برای موتورها به همراه داشته باشد:
- محافظت در برابر خطاهای الکتریکی مانند اتصال کوتاه و یا خطاهای خط به خط. MPCB می‌تواند هرگونه خطای الکتریکی را که کمتر از ظرفیت قطع آن باشد، قطع کند.
- محافظت در برابر اضافه‌بار موتور، هنگامی که یک موتور برای مدت طولانی جریانی بیش از مقدار نامی ثبت شده روی پلاک خود را می‌کشد. حفاظت اضافه‌بار معمولاً در MPCB قابل تنظیم است.
- محافظت در برابر عدم تعادل فاز و از دست رفتن فاز (پدیده دو فاز شدن). هر دو شرایط می‌توانند به موتور سه‌فاز آسیب جدی وارد کنند، بنابراین MPCB به محض تشخیص خطا در هر دو مورد، موتور را قطع می‌کند.
- تأخیر حرارتی برای جلوگیری از روشن شدن مجدد موتور بلافاصله پس از اضافه‌بار، به موتور زمان می‌دهد تا خنک شود. موتوری که بیش از حد گرم شده است در صورت روشن شدن مجدد می‌تواند برای همیشه آسیب ببیند.
بنابراین، کلید حرارتی (کلید محافظ موتوری) را می‌توان زیرگروهی از کلیدهای مغناطیسی-حرارتی در نظر گرفت، اما با عملکردهای اضافی که به طور ویژه برای محافظت از موتورهای الکتریکی طراحی شده است.
چرا کلید حرارتی مهم است؟
موتورهای الکتریکی کاربردهای فراوانی دارند و برای راندن انواع مختلف دستگاه‌های مکانیکی استفاده می‌شوند، بنابراین بسیار مهم است که آن‌ها را به اندازه کافی با MPCBها محافظت کنیم.
موارد زیر تنها چند نمونه از دستگاه‌هایی است که توسط موتورهای الکتریکی در ساختمان‌های تجاری و صنعتی به حرکت در می‌آیند:
- تهویه مطبوع، چیلر، کمپرسور، پمپ حرارتی و برج خنک‌کننده.
- فن‌های هوادهی، همچنین واحدهای هواساز.
- سیستم‌های پمپاژ آب.
- آسانسور و سایر وسایل بالابر.
- تسمه نقاله صنعتی و سایر ماشین‌آلات مورد استفاده در فرآیندهای تولید.
در تمامی کاربردهای صنعتی و تجاری موتورهای الکتریکی، کلیدهای حرارتی نقش کلیدی در ارائه حفاظت الکتریکی دارند.
راهنمای انتخاب کلید حرارتی (سایزینگ)
دو عامل اصلی که اندازه کلید حرارتی مناسب را تعیین می‌کند، ولتاژ و جریان نامی موتور می‌باشد که روی پلاک آن درج شده است.
- ولتاژ نامی MPCB باید با ولتاژ درج شده روی پلاک موتور مطابقت داشته باشد. معمولاً آن‌ها را می‌توان در طیف گسترده‌ای از ولتاژها مانند 230 ولت، 380 ولت، 415 ولت، 440 ولت، 500 ولت و 660 ولت AC استفاده کرد.
- پس از انتخاب ولتاژ، لازم است که جریان روی پلاک موتور را بررسی نماییم. توجه به این نکته حائز اهمیت است که جریان کاری موتور ممکن است کمتر از جریان نامی روی پلاک آن باشد، به خصوص اگر موتور به طور کامل زیر بار نباشد. با این‌حال، MPCB به منظور اجازه عبور جریان هجومی هنگام راه‌اندازی موتور، باید همیشه براساس مقدار جریان نامی روی پلاک انتخاب شود. به عنوان مثال، موتوری با جریان نامی 20 آمپر ممکن است جریان بسیار کمتری را در حین کار با بار جزئی بکشد، اما MPCB باید با توجه به مقدار نامی 20 آمپر انتخاب شود، در غیر این‌صورت ممکن است در صورت استفاده از موتور در بار کامل، خاموش شود.
نحوه سیم‌بندی اتصال کلید حرارتی به موتور
تفاوت کلید حرارتی با بی‌متال
- کلید حرارتی (MPCB) از موتور در برابر اضافه‌بار و اتصال کوتاه حفاظت می‌کند اما بی‌متال (OverLoad Relay) از موتور فقط در برابر اضافه‌بار عکس‌العمل نشان می‌دهد و باعث قطع موتور می‌شود.
- کلید حرارتی مدار قدرت را قطع می‌کند، در حالی که بی‌متال مدار فرمان را قطع می‌کند. به این‌صورت که با قرار دادن تیغه بسته بی‌متال (95-96) در مسیر بوبین کنتاکتور، به محض اتفاق افتادن خطای اضافه‌بار، بوبین کنتاکتور را قطع کرده و به این ترتیب مدار قدرت نیز قطع می‌شود.
- بر روی کلید حرارتی دکمه قطع و وصل وجود دارد، در حالی که این کلید بر روی بی‌متال وجود ندارد.
- ضریب اطمینان جهت قطع و وصل و دقت عملکرد کلید حرارتی از بی‌متال بیشتر است.
در صورتی که فکر می‌کنید تفاوت دیگری وجود دارد لطفاً در قسمت دیدگاه برای ما ارسال نمایید
تجهیزات جانبی کلید حرارتی
رله شنت (Shunt Relay):
با استفاده از رله شنت می‌توان از راه دور و از طریق یک سیگنال (مانند سنسور دود) که به بوبین این رله اعمال می‌شود، کلید حرارتی را قطع نمود. به این صورت که مثلاً اگر خطایی مانند آتش‌سوزی در محیط رخ دهد، پس از عمل کردن سنسور و ارسال سیگنال به رله شنت، آنگاه رله فعال شده و منجر به قطع کلید حرارتی می‌شود. این رله از پهلو به کلید حرارتی وصل می‌گردد.
رله آندرولتاژ (UnderVoltage Relay):
رله آندر ولتاژ برعکس رله شنت برای اینکه به کلید حرارتی اجازه قطع و وصل بدهد، باید دو سر بوبین این رله همیشه همیشه دارای برق باشد و هر زمان که رله آندر قطع شود، کلید حرارتی نیز قطع گردد.
کنتاکت کمکی (Auxiliary Contact):
کنتاکت‌های کمکی به صورت تک کنتاکت و یا دو کنتاکت وجود دارند و جهت مانیتور کردن وضعیت کلید حرارتی در تابلو به کار می‌روند. کنتاکت‌های کمکی از پهلو یا از رو به کلید حرارتی متصل می‌شوند.
کنتاکت کمکی خطا یا آلارم (Trip-Indicating Auxiliary Contact):
این کنتاکت تنها در صورتی که کلید حرارتی بعد از تشخیص خطا به حالت تریپ می‌رود، عمل می‌کند و با قطع و وصل شدن کلید حرارتی، این کنتاکت عمل نمی‌کند.
نکته: با قطع و وصل کلید به صورت دستی کنتاکت خطا عمل نمی‌کند اما کنتاکت‌های کمکی تغییر وضعیت می‌دهند، از حالت باز به بسته و بالعکس.
تجهیزات جانبی کلید حرارتی
اجزاء کلید حرارتی
بیشتر بخوانید:
منابع
https://www.electrical4u.com/motor-protection-circuit-breaker/
