5 سیستم ساختمان پست برق که معمولاً طراحی مناسبی ندارند-کشف و اطفاء حریق

ابتدا مقاله زیر را مطالعه فرمایید:

5 سیستم ساختمان پست برق که معمولاً طراحی مناسبی ندارند-بخش سوم (گرمایش و تهویه مطبوع)

کشف و اطفاء حریق

اصول اولیه را یادآوری می‌کنیم. وجود گرما، سوخت و اکسیژن با هم برای ایجاد آتش لازم است. حذف هر یک از این اجزا باعث خاموش شدن آتش می‌شود. فلسفه ایمنی آتش‌سوزی این است که از پرسنل و وضعیت عملکردی پست حفاظت شود.

پست‌های فرعی خطر آتش‌سوزی نسبتاً کمی دارند، زیرا طراحی آن‌ها به‌گونه‌ای است که احتمال کمی برای گسترش آتش داخلی به ملک مجاور یا ایجاد خطر در اثر آلودگی دود ایجاد می‌کنند. با این حال، برخی تجهیزات (تأسیسات کلید داخلی با حجم کم روغن) و مواد (روغن ترانسفورماتور، ترکیبات اتصال کابل، اَشکال جامد عایق و غیره) ممکن است مشتعل شوند و بنابراین باید سیستم‌های تشخیص و اطفاء حریق تعبیه شوند.

علاوه بر این، اقدامات احتیاطی خاصی باید در مورد گسترش آتش ناشی از نشت روغن از ترانسفورماتورها یا انواع تابلوهای پر از روغن اتخاذ شود.

کپسول‌های آتش‌نشانی

کپسول‌های آتش‌نشانی دستی یا چرخ‌دار ارزان‌ترین نوع تجهیزات اطفاء حریق دستی هستند. چنین خاموش‌کننده‌هایی باید در ساختمان کنترل پست و همچنین در تابلو برق نصب شوند. انواع کپسول‌های آتش‌نشانی رایج و کاربرد آن‌ها در شرایط مختلف در جدول ۴ نشان داده شده است.

نوعنوارهای کد رنگیکاربرداقدام اطفاء
آبقرمزآتش‌سوزی شامل چوب و سایر مواد جامد، آلی یا کربنی.سوخت را تا کمتر از دمایی که در آن شعله‌ور شدن مداوم رخ می‌دهد خنک می‌کند
کربن دی‌اکسیدسیاهعمدتاً تجهیزات الکتریکی‌ای که آتش می‌گیرند.جو را خنک و بی‌اثر می‌کند.
پودر خشکآبیآتش‌سوزی مایعات قابل اشتعال/آتش‌سوزی الکتریکی.واکنش‌های شیمیایی در شعله را مهار می‌کند.
Halo (BCF)سبزآتش‌سوزی مایعات قابل اشتعال، آتش‌سوزی الکتریکی و آتش‌سوزی در مواد جامد مبتنی بر کربن.مانند پودر خشک، اما دارای اثر خنک‌کننده نیز هست.
جدول ۴. کپسول‌های آتش‌نشانی رایج و کاربرد آن‌ها

دسترسی، کمک‌های اولیه و ایمنی

خروجی‌های اتاق‌های کنترل و سوئیچ پست باید همیشه روشن باشند. میله‌های دربازکن اضطراری باید به‌گونه‌ای روی درها نصب شوند که درها با فشار بر روی میله به‌سرعت از داخل به سمت بیرون باز شوند. اندازه درها باید بیشتر از 750 میلی‌متر در ۲۰۰۰ میلی‌متر باشد و فاصله قسمت‌های عقب تابلوها نباید کمتر از 12 متر از خروجی باشد.

درهای بین تجهیزات حاوی روغن باید مقاومت 2 ساعته در برابر آتش داشته باشند.

دو خروجی باید همیشه در طراحی گنجانده شود (مخصوصاً در اتاق‌های تابلو برق که دارای تابلوهایی با طول بیش از 5 متر هستند) به طوری که خروج حداقل از دو مسیر مختلف از هر منطقه در ساختمان پست امکان‌پذیر باشد. به این ترتیب، احتمال گرفتار شدن پرسنل در آتش کاهش می‌یابد.

اتصالات روشنایی اضطراری باید روی هر خروجی نصب شود. علائم آتش‌نشانی و اضطراری باید مطابق با استاندارد ملی مناسب نصب شود.

| کشف و اطفاء حریق | Figure 05 | 5 سیستم ساختمان پست برق که معمولاً طراحی مناسبی ندارند-کشف و اطفاء حریق | تازه‌ها | هیمل Himel | نمایندگی هیمل Himel | آماد برق سپهر نماینده هیمل Himel در ایران
شکل 5. علائم ایمنی پست
| کشف و اطفاء حریق | Figure 06 | 5 سیستم ساختمان پست برق که معمولاً طراحی مناسبی ندارند-کشف و اطفاء حریق | تازه‌ها | هیمل Himel | نمایندگی هیمل Himel | آماد برق سپهر نماینده هیمل Himel در ایران
شکل ۶. علائم آتش‌نشانی و اضطراری

کیت‌های کمک‌های اولیه (پانسمان، دارو، چشم‌شوی، پارچه، و غیره) و موانع ایمنی برای غربال کردن مناطق کار باید در سایت پست موجود باشد.

علائم مشخص‌کننده برق‌گرفتگی نیز باید به‌وضوح نمایش داده شود.

تشخیص حریق

نقاط تماس دستی

آتش ممکن است توسط پرسنل یا کار در محل پست در زمان آتش‌سوزی شناسایی شود (شکل 7 را ببینید)؛ بنابراین ممکن است زنگ هشدار با شکستن (یا کشیدن) شیشه در یک نقطه تماس دستی بلند شود.

این‌ها باید در ارتفاع تقریبی 1.4 متر بالاتر از کف سختمان نصب شوند و در مسیرهای خروجی هم در داخل و هم در خارج از ساختمان پست قرار گیرند، به طوری که هیچ فردی برای به صدا درآوردن زنگ هشدار نیاز به حرکت بیش از 30 متر از هر موقعیتی در ساختمان نداشته باشد.

| کشف و اطفاء حریق | Figure 07 | 5 سیستم ساختمان پست برق که معمولاً طراحی مناسبی ندارند-کشف و اطفاء حریق | تازه‌ها | هیمل Himel | نمایندگی هیمل Himel | آماد برق سپهر نماینده هیمل Himel در ایران
شکل ۷. نقطه تماس دستی اعلام حریق

سنسورها

دو نوع آشکارساز یا سنسور در پست‌ها به کار می‌رود:

1. آشکارسازهای حرارتی

بسته به نوع، شدت آشکارسازی در محیط حرارتی محلی یا در مجاورت واحد تغییر می‌کند. نوارهای بی‌متال و ترمیستورها معمولاً وسایل مورد استفاده در چنین حسگرهایی هستند.

2. آشکارسازهای دود

این آشکارسازها ذرات کوچک ماده یا دود موجود در هوا را که در نتیجه آتش‌سوزی است، حس می‌کنند. آشکارسازهای یونیزاسیون بر اساس این اصل کار می‌کنند که جریان عبوری از یک محفظه یونیزاسیون با ورود ذرات دود به محفظه کاهش می‌یابد.

مدار دزدگیر الکترونیکی این تغییر را تشخیص داده و زنگ را به کار می‌اندازد.

3. آشکارسازهای تشعشع (شعله)

این آشکارسازها تشعشعات فرابنفش یا مادون‌قرمز را شناسایی می‌کنند و عمدتاً برای تکمیل آشکارسازهای گرما و دود یا برای نظارت عمومی یک ناحیه بزرگ از پست مناسب هستند.

اطفاء حریق

جلوگیری از عملکرد غیرعادی سیستم تشخیص و اطفاء حریق موضوع مهمی است؛ بنابراین، معمولاً از یک سیستم «کوبش دوگانه» استفاده می‌شود که در آن دو سنسور باید قبل از فعال شدن سیستم هشدار را تشخیص دهند. مدارهای شعاعی با کابل‌کشی مؤثر آشکارسازها به‌صورت موازی با مقاومت «انتهای خط» برای این مورد استفاده می‌شود.

مدار هم برای اتصال کوتاه (معمولاً کمتر از 1000 اهم) و هم شرایط مدار باز نظارت می‌شود و اگر شرایط خارج از تحمل باشد، هشدار تعمیر و نگهداری به صدا درمی‌آید. مدارهای حسگر به‌صورت «ناحیه‌ای» مرتب شده‌اند تا آتش را در مناطق خاصی جدا کنند.

به عنوان مثال، اتاق تابلوی برق پست ممکن است به دو بخش فیزیکی (با دیوار آتش) و الکتریکی (با یک سوئیچ باس) تقسیم شود. سپس هر نیمه از تابلو توسط یک ناحیه جداگانه از سیستم تشخیص و اطفاء حریق حفاظت می‌شود. به روشی مشابه اتاق کنترل و رله نیز ممکن است توسط یک ناحیه حفاظتی جداگانه تحت پوشش قرار می‌گیرد.

ناحیه‌ای که در آن آتش‌سوزی رخ داده است در صفحه کنترل تشخیص حریق نشان داده می‌شود. این پنل سیگنال‌هایی را برای هشدار به پرسنل و ارسال سیگنال به سیستم‌های اطفاء حریق خودکار یا خاموش کردن منابع HVAC که می‌تواند آتش را گسترش دهد، به زنگ‌های هشدار ارسال می‌کند. هر دو سیستم گاز بی‌اثر و گاز CO2 نیز نیاز به اتاق‌هایی برای محصور شدن دارند.

«سیستم توقف آتش» اصطلاحی است که برای توصیف آب‌بندی دهانه‌های کوچک در موانع آتش‌سوزی استفاده می‌شود.

کرکره‌های تهویه باید مجهز به حسگر دما یا با قابلیت بسته شدن و کنترل از راه دور باشند.

کپسول‌های گاز از سقف اتاقی که محافظت می‌شود آویزان می‌شوند، یا می‌توان از مجموعه‌ای از سیلندرها با سیستم لوله‌کشی به سقف نازل‌های نصب‌شده در اتاق‌های مختلف استفاده شود. غلظت گاز مورد نیاز برای اطفاء حریق در عین کم بودن، برای پرسنل خطرناک تلقی می‌شود.

بنابراین اجتناب از حضور پرسنل در محل هنگام تخلیه گاز ضروری است.

سیستم‌های آبپاش نیز ممکن است در زیرزمین‌های کابلی استفاده شود. آبپاش معمولی دارای یک شیر حباب شیشه‌ای پر از مایع است که با انبساط مایع و خرد شدن شیشه فعال می‌شود. این سیستم برای محافظت در برابر آتش کابل به اندازه کافی سریع نیست.

بنابراین کپسول شیشه‌ای مجهز به یک چکش ضربه‌ای است که به‌صورت الکترونیکی با آشکارسازهای دود یا گرما فعال می‌شود.

کابل‌ها، تابلوهای کنترل و منابع تغذیه

اگر قرار است زنگ هشدار مطمئن راه‌اندازی شود، اطمینان از اینکه کابل‌کشی مرتبط با آشکارسازهای حریق پست در برابر شعله هم کندساز و هم مقاوم باشند، امری منطقی است.

تابلوهای کنترل با دسترسی کلید باید در جایی با خطر آتش کم نزدیک به ورودی ساختمان پست یا نگهبانی قرار گیرند. تابلوها باید وضعیت هر منطقه حفاظت‌شده، خطاهای آشکارساز (مقاومت عایق یا حلقه، حذف آشکارساز، سوختن فیوز یا عملکرد دستگاه‌های حفاظتی مرتبط با سیستم) و منبع تغذیه را نمایش دهند. هشدار حریق باید بر هر نشانه دیگری که تابلوی کنترل ارائه می‌دهد ارجحیت داشته باشد. تجهیزات جداسازی کلید باید برای عملکردهای تعمیر و نگهداری و آزمایش در دسترس باشد.
هشدار صوتی تولیدشده در تابلوی کنترل ممکن است به‌صورت محلی یا از راه دور به صدا درآید.

| کشف و اطفاء حریق | Figure 08 | 5 سیستم ساختمان پست برق که معمولاً طراحی مناسبی ندارند-کشف و اطفاء حریق | تازه‌ها | هیمل Himel | نمایندگی هیمل Himel | آماد برق سپهر نماینده هیمل Himel در ایران
شکل 8. آشکارسازهای آتش برای کابل‌های پست

پایان.

منبع:

https://electrical-engineering-portal.com/substation-building-services-that-lack-of-proper-design