نقش کنتاکتور در تابلو برق و تفاوت آن با کلیدهای دستی

در مقاله کنتاکتور چیست و چگونه کار می‌کند؟  به بررسی ماهیت کنتاکتور ، انواع کنتاکتور و کاربرد آن و نحوه عملکرد کنتاکتورها پرداختیم در ادامه با ما همراه باشید با  نقش کنتاکتور در تابلو برق و تفاوت آن با کلیدهای دستی

نقش کنتاکتور در تابلو برق

•  کنترل کردن و فرمان دادن به مصرف‌کننده از راه دور و از چند محل
• امکان راه‌اندازی فیدرهای موتوری به‌صورت اتوماتیک توسط کنتاکتورها
• قابلیت قطع و وصل زیر بار
• سرعت قطع و وصل بالاتر در کنتاکتور نسبت به کلید
• استهلاک مکانیکی کمتر در کنتاکتور

ساختار کنتاکتور :

ساختار و شاکله اصلی کنتاکتورها را تیغه های ثابت و متحرک، بوبین و محفظه عایقی تشکیل می‌دهند.
تیغه‌ها، به دو بخش تیغه‌های قدرت و فرمان تقسیم می‌شوند. وظیفه اصلی تیغه‌های قدرت هدایت جریان الکتریکی پس از هربار تحریک بوبین می‌باشد. تیغه‌های فرمان نیز برای استفاده در مدار فرمان به‌کار می‌روند و به دو صورت نرمالی باز (NO) و نرمالی بسته (NC) بر روی بدنه کنتاکتور تعبیه شده‌اند.

بوبین یک هسته مغناطیسی سیم‌پیچی شده است که نیروی لازم برای اتصال فیزیکی کنتاکت‌های الکتریکی را فراهم می‌کند.
محفظه عایقی برای ایزوله کردن بخش‌های هادی و خطرناک کنتاکتور و حفاظت جان افرادی که با کنتاکتور سروکار دارند، به‌کار می‌رود.

کنتاکتورها معمولا در کنار تجهیز دیگری به نام رله حرارتی (یا بی متال) استفاده می شوند. رله حرارتی برای حفاظت بارهایی که به کنتاکتور وصل می‌شوند به‌کار می‌رود.‌ رله حرارتی در هنگام عبور بار بیش‌ازحدِ مجاز عمل می‌کند.

روش نصب کنتاکتور تک‌فاز و سه‌فاز

برای مصرف‌کننده‌های تک‌فاز هم از کنتاکتورهای سه‌فاز استفاده می‌شود. برای اتصال یک مصرف‌کننده تک‌فاز به کنتاکتور، کافیست سه ورودی کنتاکتور را به هم انشعاب داده و سیم فاز را در یکی از سه سیم ورودی قرار دهیم و در قسمتی که سه پیچ خروجی قرار دارد مجدد مطابق تصویر پایین سیم‌ها را به انشعاب می‌دهیم و یک سیم خروجی از آن خارج می‌کنیم.

برای نصب کنتاکتور سه‌فاز ابتدا باید سیم‌های ورودی-خروجی را وصل نماییم. برای این کار سه سیم که برقی ورودی می‌باشد را به پیچ‌های 1-3-5 وصل می‌کنیم و از سر پیچ‌های 2-4-6 به مصرف‌کننده سه‌فاز وصل می‌کنیم؛ مطابق تصویر پایین:

 تفاوت اصلی کنتاکتور و رله:

1- کاربردها:

عمده تفاوت رله و کنتاکتور در مکانی‌است که استفاده می‌شوند چرا که کنتاکتور نسبت به رله قوی‌تر است و برای کاربردهای پرقدرت‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2- ظرفیت بار:

کنتاکتور را می‌توان در مداراتی که در محدوده جریانی 6 تا 1250 آمپر هستند به‌کار گرفت، در حالی که رله در مداراتی که در محدوده جریانی 5~10 آمپر هستند قابل استفاده می‌باشند.

3- طراحی:

کنتاکتور معمولاً برای کاربردهای سه‌فاز طراحی شده‌است اما رله در درجه اول برای استفاده در مدارات تک‌فاز طراحی شده‌ است.
دیگر ویژگی کنتاکتور وجود حذف‌کننده قوس الکتریکی است. این خاصیت جرقه‌هایی را که در هنگام جداشدن کنتاکت‌های حامل جریان ایجاد شده، کاهش می‌دهد یا از بین می‌برد. این در حالی است که رله این خاصیت را ندارد.

4- سرعت کلیدزنی:

در سرعت کلیدزنی کنتاکتور در تغییر وضعیت کندتر از رله عمل می‌نماید.

5- مصرف برق:

مصرف برق کنتاکتور در مقایسه با رله بیشتر است چرا که رله از بوبین کوچکتری نسبت به بوبین کنتاکتور استفاده می‌کند.

6- اندازه و قیمت:

از آنجا که کنتاکتور در کاربردهای با ظرفیت بالا استفاده می‌شود، بزرگتر و سنگین‌تر از رله می‌باشد. در نتیجه به دلیل تفاوت در اندازه، راندمان و کارایی، کنتاکتور در مقایسه با رله گران قیمت‌تر است.

5- مشخصه‌های ولتاژی کنتاکتور:

مؤلفه‌های ولتاژی درج شده در پلاک کنتاکتور طبق جدول زیر مشخص می‌شود:

جهت مطالعه مقالات بیشتر درباره کنتاکتور و محصولات کنترل و حفاظت موتور (کلید حرارتی، کنتاکتور، رله حرارتی) هیمل Himel  به وبلاگ آماد برق سپهر و جهت تهیه انواع کنتاکتور به فروشگاه محصولات هیمل مراجعه نمایید.