طی سال‌های اخیر به علت تحریم‌های نفتی و عدم درآمد نفتی فرصت مناسبی بود تا با ایجاد بستری مناسب برای فعالان صنعت برق در بخش خصوصی جای خالی دلارهای نفتی تا حدی پر شود. اما چرا این سال‌ها فرصت‌ها به هدر رفته تا سایر رقبا جای ایران را در بازارهای منطقه‌ای بگیرند؟
به عنوان مثال، امکان صادرات برق تا اول نوامبر سال 2021 از ترکیه به عراق حدود 150 مگاوات اعلام شده‌است.
محتویات مقاله
موانع:
موضوع مهمی که طی سال‌های اخیر باید به آن توجه می‌شد سرمایه گذاری در بخش خصوصی برق بود که متأسفانه با کاهش سرمایه‌گذاری در این بخش مواجه هستیم. چرا؟!
بجز 400 ساعت پیک در تابستان، به راحتی می‌توانستیم از ظرفین اضافه تولید برق در راستای منافع ملی بهره ببریم، اما متأسفانه به جایگاه و اهمیت صادرات هنوز پی نبرده‌ایم و برای توسعه آن سیاست‌های عملیاتی تدوین نشده‌است.
اما علت رکود سرمایه‌گذاری و عدم ورود بخش خصوصی به نیروگاه‌سازی فرا رسیدن اقساط تسهیلات ارزی است که بخش خصوصی از صندوق توسعه ملی دریافت کرده بود و قادر به پرداخت آن نیست. همین مسأله انگیزه سرمایه‌گذاری در این صنعت را به شدت کاهش داده‌است.
مشکل اصلی فعالان بخش خصوصی صنعت برق بدقولی و عدم پرداخت به موقع مطالبات از سوی وزارت نیرو می‌باشد. چرا که وام‌های دریافتی و بازپرداخت تسهیلات به‌صورت ارزی است و حتی یک ماه تأخیر در پرداخت مطالبات زیان سنگینی را به سرمایه‌گذاران نیروگاهی وارد می‌کند. در نتیجه همه این صحبت‌ها، صندوق توسعه ملی نیز پرداخت وام به این بخش را (به علت بدحسابی دولت) متوقف نموده است.
اما راهکار برای بیرون آمد و غلبه بر این مشکل چیست؟
راهکارها:
از سرگیری پرداخت تسهیلات ارزی به فعالان بخش خصوصی و تنظیم قراردادهای خرید تضمینی برق از سوی وزارت نیرو می‌باشد، تا به موجب آن این صنعت با بدقولی و عدم پرداخت به‌موقع مطالبات از سوی وزارت نیرو مواجه نشود.
صادرات بخش خصوصی:
لازمه صادرات این است که بخش خصوصی بتواند بازاریابی خارجی و تأمین سرمایه لازم برای ساخت نیروگاه را انجام دهد و پول گاز مصرفی نیروگاه را نیز به قیمت واقعی پرداخت نماید. و البته زیرساخت‌های لازم برای صادرات نیز فراهم شود.
در حال حاضر ظرفیت خطوط انتقال کشور به کشرهای همسایه حدود 1800 مگاوات است.
